Betrouwbare Bronnen

De nieuwe premier Rishi Sunak is een bijzonder mens. Niet alleen is hij de jongste prime minister in ruim 200 jaar, hij is ook een van de meest vermogende bewoners ooit van Downing Street 10 en de eerste gelovige hindoe uit de Brits-Indiase minderheid als leider van de Tories. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in de historie en vertellen over een reeks Britse premiers die net als Sunak een culturele, religieuze en sociale doorbraak vormden. En zij ontmythologiseren daarbij meteen een paar van de beweringen over Sunak!De jongste ooit is een van de meest iconische premiers. Zonder twijfel zal William Pitt de jongere nog vele eeuwen gelden als een van de belangrijkste, meest succesvolle Britse leiders. Met 24 werd hij premier na een koloniale oorlog die uitliep op het verlies van Amerika. Een ramp, ook voor de staatskas. Pitt saneerde niet alleen de begroting, maar herstelde de Britse macht zozeer dat dankzij hem uiteindelijk ook Napoleon verslagen werd. De kiezers noemden hem 'Honest Billy'. Hij regeerde tussen 1783 tot 1801 en van 1804 tot zijn vroege dood in 1806.De eerste premier uit een religieuze en etnische minderheid werd minstens zo'n icoon in de Britse historie. Benjamin Disraeli was van joodse komaf in Marokko. 'Dizzy' was een zeer kleurrijk man, literair begaafd, politiek van vele markten thuis. Zijn bijzondere vriendschappen met de twee machtigste mensen van zijn tijd maakten hem nog meer een legende. Dat waren Queen Victoria en de Reichskanzler Otto von Bismarck.De eerste premier uit de meest eenvoudige milieus was David Lloyd George. Hij was ook de eerste Welshman in Downing Street 10, bekend als 'the Welsh Wizard'. Hij legde als groot sociaal vernieuwer de grondslag voor de 'welfare state' en leidde de regering in en na de Eerste Wereldoorlog. In zijn latere jaren vielen ook zijn politieke en financiële gewetenloosheid en zijn bewondering voor Adolf Hitler nogal op. Zelfs zijn protégé Winston Churchill moest hem toen laten vallen.We kunnen in deze aflevering natuurlijk niet om Margaret Thatcher heen. Eerste vrouw, eerste bèta-alumnus, eerste kruideniersdochter als premier. Maar vooral ook was zij de grote promotor van de Indiase hindoeminderheid. In hen zag zij familiezin, ijver en ondernemendheid zoals ze die ook herkende in de grote joodse minderheid in haar eigen kiesdistrict bij wie zij zeer geliefd was. Zonder Maggie geen Rishi!Maar… is Sunak wel de rijkste premier ooit? PG vertelt over die slagerszoon die in de vroege 16e eeuw de premier en de rijkste Britse machthebber ooit werd. Thomas Wolsey werd 'Alter Rex'- de andere koning – genoemd. Hij was als kardinaal ook bijna paus geworden en onmetelijk rijk. Koning Henry VIII werd daarom jaloers en liet zijn lord chancellor zelfs diens allermooiste paleis aan hem cadeau doen.Nu Rishi Sunak premier is geworden moeten we natuurlijk ook nog even aandacht schenken aan de kortst zittende premier ooit, Liz Truss. PG heeft ontdekt dat dé Britse componist, Georg Friedrich Händel, al in de 18e eeuw van Pitt over haar een opera schreef! We horen die lyrische Liz van toen zingen: 'Myself I Shall Adore!' vlak voordat zij roemloos ten onder gaat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!En met Bamigo werken we ook fijn samen. Korting op je eerste bestelling krijg je met code: bron25Wilt u sponsoren of adverteren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenAndrew Roberts - George IIIWilliam Hague - William Pitt the Younger***Verder luisteren283 - Zinkende schepen verlaten de rat: het pijnlijke afscheid van Boris Johnson262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa103 - Geheim geld in de politiek81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde40 – De geniale broers Von Humboldt32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher27 - Rob Jetten (D66) wil muren slopen08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:06:43 – Volkskrant advertentie00:44:48 – Deel 201:03:20 – Bamigo advertentie01:38:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het was nogal een onverwacht bericht wat premier Mark Rutte op 14 oktober naar buiten bracht. Hij meldde dat het kabinet oud-premier Jan Peter Balkenende had voorgedragen als minister van Staat en dat de koning met deze benoeming had ingestemd. Het moment waarop dat gebeurde is nogal opmerkelijk, benadrukt PG Kroeger in gesprek met Jaap Jansen.Deze eretitel komt exact 20 jaar na de misschien wel meest dramatische fase van zijn premierschap. Op 14 oktober 2002 werd immers duidelijk dat het kersverse, eerste kabinet van zijn CDA met LPF en VVD ten dode opgeschreven was. De volgende dag ontplofte die coalitie op de meest pijnlijke en stijlloze wijze tijdens de uitvaartdienst voor de prinsgemaal, Claus von Amsberg. Op 16 oktober moest de premier naar diens weduwe koningin Beatrix om het ontslag van de ministersploeg in te dienen. De benoeming nu, precies 20 jaar later, is dan ook een opvallende timing.Jaap en PG gaan terug naar die dramatische dagen in oktober 2002 en wat daar allemaal aan voorafging aan taferelen zoals het Binnenhof zelden heeft meegemaakt. Daaruit zijn twee decennia later met enige afstand tot die gebeurtenissen boeiende lessen te trekken. Beter dan destijds, kunnen we nu analyseren hoe het kwam dat de LPF als nieuwe partij plotseling opkwam, zich heel eigenzinnig ontwikkelde en binnen de kortste keren volledig instortte. En is zij eigenlijk wel verdwenen?Wie dezer dagen óók probeerde te analyseren wat daar gebeurde is de toenmalige PvdA-aanvoerder Ad Melkert. Hoon en verontwaardiging waren zijn deel. Waarom eigenlijk, vraagt PG zich af. Melkerts analyse is namelijk nogal treffend. Hij noteerde enkele interessante analogieën tussen de opkomst en het politieke milieu van Pim Fortuyn en zijn LPF en die van Donald Trump. En eigenlijk onderschreef Melkert nu wat vele vereerders van 'professor Pim' al die jaren zo benadrukten: Fortuyn was zijn tijd ver vooruit.Als nieuwe minister van Staat voegt Balkenende zich in de lange rij van staatslieden aan wie deze eretitel werd verleend. En daar zit nog een hele voorgeschiedenis aan vast. Zo heeft koning Willem I een hele reeks van zulke ministers bruut ontslagen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Ook zijn we blij met de advertentie van de Volkskrant. Neem een proefabonnement!Sponsoring of adverteren kan ook. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenLPF verkiezingsprogramma 2002Claim dat de LPF volgens peilingen de grootste partij bij de verkiezingen van 2002 zou worden is onjuistCoen Verbraak interviewt Ad Melkert***Verder kijkenDe erfenis van Pim, 87 dagen ruzie (AVRO 2012)John Simpson interviewt Pim Fortuyn ***Verder luisteren297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie261 - Mariëtte Hamer en de kunst van het voorzitten - een masterclass213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit164 - Dries van Agt 90 - Eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger153 - Het CDA en de tand des tijds14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa * Paul Tang (PvdA) wil het aandeelhouderskapitalisme temmen01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:20 – Deel 201:48:27 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Deze 300ste aflevering begint met een felicitatie door Eppo van Nispen van Beeld & Geluid en een bijzondere aankondiging!***We houden in Nederland heel erg van 'gewoon doen' en 'gewoon zijn', zoals we bespraken in aflevering 296. Maar tegelijkertijd vinden we onszelf toch ook wel heel uniek en anders dan anderen. Met dat oer-Hollandse vingertje hebben we nogal eens de neiging de rest van de mensheid te willen doordringen van de Nederlandse voortreffelijkheid.In deze 300e editie van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger daarom in historische en culturele achtergronden tevens verrassende actualiteit en van deze 'Dutch exceptionalism'. Een magnifieke bron van inzicht hierin biedt het nieuwe boek Engelen uit Europa van Hans van der Jagt over Alexander Idenburg en 'de moraal van het Nederlands imperialisme'.Uniek was ons land natuurlijk al eeuwenlang als mercantiele, calvinistische republiek. Het was een supermacht zonder groot leger, klein van oppervlak maar met tentakels over heel de aardbol. Het zag zichzelf ook als Praesidium Libertatis, Bolwerk der Vrijheid. In religieus opzicht werd de Republiek min of meer gelijkgesteld met het oude Israël, dat immers zich bevrijd had van de onderdrukker, de farao van Egypte. Zo waren de burgers van deze calvinistische republiek ‘het uitverkoren volk' van de nieuwe tijd.Met de tijd van de Europese revoluties kwam daar een einde aan. Ons land werd minder bijzonder, want het kreeg een monarchaal-autoritair bewind en na de afscheiding van België werd het een tweederangs mogendheid. Pas met de economische en intellectuele omwentelingen van de decennia na 1870 werd het 'unieke' van Nederland herontdekt en eigentijds opgepoetst. Nederland werd een natie met een missie in de wereld. Het ging als imperiale koloniale mogendheid een 'ethische politiek' voeren.De man die deze ambitie als geen ander formuleerde en concreet toepaste was Alexander Idenburg. Hij belichaamde het ethisch imperialisme waarmee Nederland van zijn imperium een soort mondiaal opvoedings- en beschavingsoffensief maakte. 'Indië' zou een modelkolonie worden waarin de Aziaten dankzij de Nederlandse beschaving uiteindelijk zichzelf konden regeren, uiteraard binnen het verband van het koninkrijk.Jaap en PG laten zien dat dit hooggestemde ideaal als een bijna religieuze roeping werd afgekondigd, maar tegelijkertijd gepaard ging met soms harde repressie. Want de Morele Supermacht voelde zich voortdurend bedreigd, de ambitie lag permanent onder vuur.In Europa was het Nederlandse superioriteitsgevoel niet minder opvallend. Den Haag kreeg zijn Vredespaleis en de neutraliteitspolitiek werd uitgedragen als voorbeeld van vredelievendheid en ontwapening, waar andere volkeren heel veel van zouden kunnen leren.En hier is ten diepste nog maar weinig in veranderd. Van koningin Juliana tot het Oekraïne-referendum en van Jan Pronk (zie hiervoor het boek Grote idealen, smalle marges, een parlementaire geschiedenis van de lange jaren zeventig) tot Dilan Yesilgöz weten de Nederlanders de rest van de mensheid perfect uit te leggen hoe veel beter en moreel hoogstaander zij zijn dan de rest van de wereld.In de Europese Unie staan wij er om bekend anderen haarfijn uit te kunnen leggen hoe wij de regels beter weten toe te passen dan wie dan ook. Nederland is kampioen 'goldplating' en als het dan toch tegenvalt is dat natuurlijk de schuld van ‘Brussel’. Natura 2000 en de stikstofperikelen zijn er een actueel voorbeeld van.Dat 'Dutch Exceptionalism' zit zó diep in ons DNA dat wij het zelf nauwelijks merken. Onze tolerantie, onze fietscultuur, ons bosbeheer, ze zijn een lichtend voorbeeld voor gans de mensheid!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dankzij uitgeverij Prometheus kunnen vrienden meedingen naar een van de drie beschikbaar gestelde exemplaren van het boek van Hans van der Jagt. Hoe je dat doet, daarover verschijnt – alleen voor vrienden – een mededeling op de website.Sponsoring of adverteren kan ook. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nlIn deze aflevering adverteert o.a. De Volkskrant. Neem een proefabonnement! ***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren296 - Doe effe normaal man! De macht der gewoonte in de Nederlandse politiek274 - Thorbecke, denker en doener257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris (met de in deze aflevering genoemde Bob van Heuvelen)149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (Teddy Roosevelt bezoekt Nederland)113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen34 - 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:55 - advertentie Volkskrant00:59:36 - Deel 201:36:00 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De tectonische platen van de wereldpolitiek verschuiven dramatisch. Een wel heel sterk teken daarvan is dat voor het eerst sinds 1945 Europa 'een telefoonnummer' heeft. Jaap Jansen en PG Kroeger belichten de plotselinge opmars van de Europese Unie als geopolitiek brandpunt - in plaats van de verwachte marginalisering.De primeur van de Europese Politieke Gemeenschap - een idee van Emmanuel Macron dat in mei van dit jaar nog een beetje weggelachen werd - vond plaats in Praag. Het was meteen een groot succes en leidde tot een lange reeks belangrijke initiatieven. Hier kwam voor crisisregio de Kaukasus een vredesproces op gang. En de aankondiging van de volgende sessie was een openlijk affront aan Vladimir Poetin: de arme, kleine en zo bedreigde EU-kandidaat Moldavië is de volgende gastheer.In 1973 klaagde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger dat als hij de mening van Europa wilde hebben hij geen nummer had dat hij kon bellen. In deze aflevering hoor je hem het ware verhaal achter die fameuze anekdote vertellen. Met de komst van Joe Biden is dit tijdperk opeens voorbij.Amerika heeft wél een EU-nummer. Biden belt bijna dagelijks. Commissiepresident Ursula von der Leyen is zijn feitelijke partner en klimaatgezant John Kerry heeft eenzelfde intensieve relatie met vicepresident Frans Timmermans. Von der Leyen vult het vacuüm dat Washington DC zo vreesde met het vertrek van Angela Merkel en nu ook Mario Draghi en de zwakke posities van Olaf Scholz en Raadspresident Charles Michel.Europa is in enkele maanden een cruciale geopolitieke factor geworden. Dat Finland en Zweden tot de NAVO toetreden is daarbij voor de VS van grootst mogelijke betekenis. De Noordse en Arctische regio zijn voor Canada en Amerika immers hun grens met Rusland.Bovendien kan alleen de EU het soort krachtige sancties doorvoeren wat lidstaten op zichzelf aangewezen niet kunnen. Daarmee is de Unie een zwaargewicht van 450 miljoen inwoners in de nieuwe antiautoritaire alliantie met de VS, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan en Zuid-Korea. En Von der Leyen levert, iets wat Biden zeer hoog aanslaat.PG tipt twee van haar 'rechterhanden', die voor de EU essentiële posten bekleden voor de impact van die nieuwe westerse alliantie. Dat zijn de Franse eurocommissaris Thierry Breton, die onder meer defensie, ruimtetechnologie, IT, AI en de chips act doet en de Finse Jutta Urpilainen. Zij gaat over de grote internationale instituties als IMF en Wereldbank waarin de EU een hoofdrol speelt, de grote investeringen in landen van de derde wereld, het 'Marshall plan voor Afrika' en de Europese tegenzet voor de de Nieuwe Zijderoute van Xi Jinping. Dat laatste betekent dat zij een lange-termijnfonds van zo'n €300 miljard stuurt en beheert.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Belangstelling voor sponsoring of adverteren? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer info. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenMeeting of the European Political Community, 6 October 2022***Verder kijkenMacron, Scholz and Rutte meet at summit in Prague (en Luuk van Middelaar!)Kissinger and Sikorski on Europe (2012)***Verder luisteren290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië150 - De memoires van Barack Obama124 - 95 jaar Jacques Delors36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:50 – Deel 201:26:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. Niets willen politici liever dan de steun van - en identificatie met - 'de gewone man'. Wie zichzelf de tolk weet te maken van 'de gewone Nederlander' kan eigenlijk niet meer stuk en kan zich politiek bijna alles veroorloven.Maar wat is dat, 'gewoon'? En wie zijn dat? In deze editie van Betrouwbare Bronnen spitten Jaap Jansen en PG Kroeger in de zompige Hollandse bodem naar de wortels van het gewone. En dat doen ze samen met hun gasten, de wetenschappers Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak, van wie deze week het boek verschijnt De macht der gewoonte, populisme in de polder.Want aan al dat gewone blijkt heel veel bijzonders vast te zitten. In onze taal. In onze beelden van onszelf en elkaar. In de verschillen en overeenkomsten tussen mensen en groepen. In reclames, in poitieke campagnes en in veronderstellingen en vooroordelen.Gewoon, dat is de koningin op de fiets. Toch? Maar oh wee als Máxima vertelt de gewone Nederlander nog nooit te zijn tegengekomen! In ons land heet de gewone man 'Jan Modaal', in Amerika 'Joe Sixpack' en in Duitsland 'Otto Normalverbraucher'. Wat zegt dat over ons Nederlanders? En wie is 'Jean Dupont' en waarom woont hij niet in Parijs?Gewoon zijn ook 'onze boeren' die op het platteland met het hele gezin allemaal hard en bedreigd worden door ongrijpbare krachten als stikstof. Gewoon is wat herkenning biedt en zich bedreigd voelt. Wat niet gewoon is, is zowel marginaal als heel eng en gevaarlijk. Is niet Ons Soort Mensen.Waarom hebben wij geen 'gewone vrouw', op Ingrid van Henk en Ingrid na. Terwijl elke Amerikaan weet wie 'Soccer Moms' zijn. Het 'gewone kind' is zelfs een van grootste taboes in het zo doodgewone Nederland. En dat al dat gewone diepe wortels heeft in onze cultuur en historie kan dan niet verbazen.Die hele verkenning der gewoonheid is hoorbaar in een keur van fragmenten. Van Wilders tot Spaan & Vermeegen. Van Rita Verdonk tot Archie Bunker. Van Richard Nixon en Jeroen Dijsselbloem tot Caroline van der Plas. En vlak de behendighied waarmee Mark Rutte ermee omgaat niet uit! Allemaal zijn zij op hun manier een definitie van de macht der gewoonte. En hoe de norm voor wat gewoon is ook alles zegt over macht.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenFilm: Bert Haanstra - Alleman (1963)Monty Python: We're all individuals***Verder luisteren195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:03:48 – Deel 201:55:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een unicum in de moderne geschiedenis van de Verenigde Staten. Nooit eerder heeft een president gewaarschuwd voor zijn voorganger en diens aanhang als een gevaar voor de democratische waarden van de Republiek. Joe Bidens redevoering op 1 september 2022 in Philadelphia is dan ook historisch te noemen. En tegelijk natuurlijk brandend actueel. Jaap Jansen en PG Kroeger diepen daarom de totstandkoming, de achtergronden, de inhoud, de politieke betekenis en de inspiratiebronnen uit.De plek waar de president sprak was zelf al een signaal. Joe Biden stond voor Independence Hall, waar op 4 juli 1776 de onafhankelijkheid werd afgekondigd en waar George Washington in 1787 de conferentie voorzat die de Grondwet opstelde. Bidens redevoering was niet minder dan een oproep tot bescherming van de fundamenten van Amerika als democratie.Maar hoe kwam hij ertoe dit zo te doen? Jaap en PG vertellen over de groep gelauwerde historici met wie Biden urenlang sprak over precies die waarden en fundamenten. Onder hen Anne Applebaum, die al eens te gast was in Betrouwbare Bronnen.Politiek moest Biden op eieren lopen. Want hij kon op die heilige grond van de natie geen vlammend partijpolitiek verhaal houden. Het werd niettemin een fel politiek-moreel betoog zonder meel in de mond. Wie hem daartoe de kans gaf? Een wel zeer opmerkelijk iemand: Dick Cheney. Biden kon nu niet alleen een appèl doen op zijn eigen partijgenoten, maar ook op twijfelende kiezers en op de 'mainstream Republicans'.De speech was zo opgebouwd dat de president voortdurend behoudende voorgangers aanhaalde en bijvoorbeeld ook een zeer conservatieve rechter, die als een soort Republikeins geweten geldt. PG stipt allerlei impliciete en expliciete formuleringen aan waarmee Biden iconen van de ‘Grand Old Party’ als oprichter Abraham Lincoln, Ronald Reagan en 'Ike' Eisenhower aanhaalt. Jaap hoort zelfs Reagans herverkiezingsleus van 1984 doorklinken. Kondigt Joe Biden hier dus verhuld aan in dat hij in 2024 ook zélf een tweede termijn wil?In elk geval zet Biden zijn grote, lange-termijnplannen nu in het kader van de bescherming van de democratie en ook in het licht van visionaire Democratische voorgangers als FDR en Barack Obama. Zijn vlammende oproep tot respect voor gezamenlijke waarden en de waarheid kent volgens PG nog een inspirator. De vrome katholiek Biden heeft blijkbaar een eerdere speech op diezelfde plek in Philadelphia heel goed beluisterd. In 2015 sprak juist daar paus Franciscus.En Donald Trump? Hij en zijn hardcore aanhang reageerden op een wijze die doet vrezen dat Bidens waarschuwing nog meer gegrond was dan hij en zijn inspiratoren uit de geschiedwetenschap hadden kunnen vermoeden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenFull Transcript of President Biden’s Speech in PhiladelphiaHistorians privately warn Biden that America’s democracy is teeteringAnne Applebaum - Biden Gambles That ‘We the People’ Still Exist***Belangrijke boeken van de historici met wie Biden sprak ter voorbereiding van zijn speech:Jon Meacham - The Soul of America: The Battle for Our Better AngelsJon Meacham - Destiny and Power: The American Odyssey of George Herbert Walker BushAnne Applebaum - Twilight of DemocracySean Wilentz - Andrew JacksonSean Wilentz - The Age of Reagan: A History, 1974-200810 Best Books by Michael Beschloss***Verder luisteren281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:45:46 – Deel 201:27:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze echt allerlaatste aflevering van het vierde seizoen praat Jaap Jansen met PG Kroeger over boeken waarvan PG de laatste tijd heeft genoten. Betrouwbare Bronnen neemt je mee naar het kleinsteedse Independence in Missouri en naar een schatrijke familie in Boston. Maar ook naar Singapore, Londen in oorlogstijd, Weimar en de sloppenwijken van Sint Petersburg.Ten eerste twee boeken over presidenten van Amerika, in vervolg op editie 281 met Pirmin Olde Weghuis.Het gloednieuwe The Trials of Harry S. Truman van Jeffrey Frank vertelt over de eenvoudige boerenzoon en winkelier die in april 1945 geheel onverwacht de iconische president FDR moest opvolgen. Truman werd nadien een van de belangrijkste en meest omstreden wereldleiders, zeker ook in eigen land. Zijn achtergrond leert ons veel over hem en zijn tijd in het begin van de Koude Oorlog. Daarmee is dit weer uiterst actueel in 2022!Ook nieuw is het monumentale JFK, Kennedy's jonge jaren van Fedrik Logevall. Ook dit is een boek over een president in de Koude Oorlog. De schrijver duikt in dit eerste deel van zijn biografie in de Werdegang van Kennedy en hoe hij zich allengs emancipeerde van zijn dominante, puissant rijke en reactionaire vader.Ten tweede drie boeken over Nederland in tijden van grote crisis en verandering. Die passen dan ook erg goed bij het afgelopen seizoen en vast ook bij het komende!Op zoek naar stabiliteit van Friso Wielenga analyseert 'de Balkenende-jaren' en daar is de tijd langzamerhand ook wel rijp voor. Dat doet Wielenga boeiend en evenwichtig. Het boek verrast en bevalt door de aandacht voor nuances. Maar PG noemt het ook 'onaf' vanwege een toch wat rommelige opzet.Frans Stoelinga promoveerde op leven en werk van Albert Winsemius. Zijn boek is zowel voor de historie van de wederopbouw en het Marshallplan in ons land én de opkomst van Singapore als powerhouse in de wereldeconomie een voltreffer. Hoe een Nederlandse topambtenaar in Azië een sleutelfiguur wordt en aan het polderen slaat is een fascinerend verhaal.Dat is dat over Adriaan Dijxhoorn niet minder. Tobias van Gent schreef een adembenemend boek over deze militair die als minister in 1940 het waagstuk van zijn leven deed en ons land als Europese democratie daarmee eigenlijk redde. Dat het koninklijk huis hem daarvoor met hoon, achterdocht en Berufsverbot achtervolgde maakt dit boek af en toe onthutsend. Zelfs eerherstel door de parlementaire enquêtecommissie mocht niet baten. De minister en de majesteit is geen boek voor Orangisten!Ten derde moeten we deze zomer natuurlijk de diepte in met boeken over Europa van vroeger en nu. En dus over Duitsland en Rusland van toen en nu.Die Schwester van Kerstin Decker brengt het lange en opmerkelijke leven van Elisabeth Förster, de zus van de filosoof Friedrich Nietzsche. En wát een leven. Van de zelfmoord van haar man - een fanatieke antisemiet - in Paraguay tot groot succes als 'media-ondernemer' en van kandidatuur voor de Nobelprijs tot bewondering door Mussolini en gezellige bezoekjes van de Führer. Het is een tijdsbeeld van de Europese cultuur en politiek tussen 1870 en 1940 dat zijn gelijke bijna niet kent.De Britse historicus Philip Short komt letterlijk dezer weken met een vuistdikke biografie van Vladimir Poetin. Het boek kan ons veel leren, zijn analyses en verhalen zijn indrukwekkend en ijzingwekkend tegelijk. Hoe hij een collega president het liefst 'aan zijn ballen zou ophangen' bijvoorbeeld. Putin, his Life and Times is kortom een boek dat je niet mag laten liggen - helaas.En tot slot een stukje Sjostakovitsj!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Tijdlijn00:00:00 – Intro en deel 100:08:04 – Truman00:27:37 – JFK00:43:23 – Balkenende00:51:52 – Deel 2, Winsemius01:02:11 – Dijxhoorn01:17:47 – Elisabeth Förster-Nietzsche01:29:02 – Poetin01:48:07 - Einde***Luister verderBij Truman:273 - Opnieuw actueel: 75 jaar Marshall Plan111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie13 - Met Stalin naar de operaBij JFK:194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)Bij Balkenende:166 - Verkiezingsdebatten: hoe je ze wint of verliest153 - Het CDA en de tand des tijdsBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en EuropaBij Winsemius:55 - De geboorte van het poldermodel43 - Liberaal denker WitteveenBij Dijxhoorn en Wilhelmina:214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's129 - De rommelige historie van Prinsjesdag95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)Bij Förster-Nietzsche:208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroepBij Poetin:279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en RuslandZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Emmanuel Macron won zijn tweede presidentiële termijn en toen deden de Fransen iets zeer ongebruikelijks. Zij gaven hem en zijn politieke beweging Renaissance geen parlementaire meerderheid. Voor het eerst moet een net herkozen staatshoofd in Parijs een beetje gaan polderen en coalities zien te smeden om zijn program te realiseren. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren wat dit betekent en hoe uitzonderlijk dit is in de Franse politieke historie.Want het beeld is toch veelal dat 'la Grande Nation' een krachtig, centraal geleid, pyramidaal bewind kent waarin de man in het Elysée (nooit een vrouw tot nu toe) echt achter de knoppen zit. Zijn wil is wet en zo is dat eigenlijk altijd geweest.Maar wie dieper graaft ziet een heel ander Frankrijk. PG schetst hoe ongekend divers, verdeeld en veelvormig dit land is dat wij als eenheidsstaat kennen. Grote delen werden eeuwenlang door Engeland geregeerd of waren min of meer autonome regio's met eigen taal, cultuur en bestuursvormen.Eigenlijk alleen in de periode van de late 16e eeuw tot in de 18e eeuw kwam het Frankrijk van de legende echt naar boven. En zelfs toen werd het land vaak verscheurd door godsdiensttwisten en burgeroorlogen. Die eeuwen maakten wel dat nieuwe 'imago', door het optreden van grote persoonlijkheden op de troon. François I, Catharine de Médicis, Henri IV en Le Roi Soleil gaven Frankrijk een uitstraling van grandeur.Maar eigenlijk was dat na 1750 en met de Revolutie in 1789 voorbij. Meer dan 150 jaar lang was het land labiel en volgden revoluties en staatsgrepen. Napoleon III, Pétain, de Bourbons en zwakke regeringen die snel weer vielen, bepaalden het beeld. Pas in 1958 durfde Charles de Gaulle een nieuw Frankrijk te maken. Zijn Vijfde Republiek was een soort 'gekozen monarchie' en verrassend stabiel, ook in Europa en op het wereldtoneel.Is nu, met Macron en een nieuwe Europese Unie als geopolitiek fenomeen, de tijd van De Gaulles constructie 'passé'? Gaat de herkozen president met het nieuwe parlement een politiek experiment aan? Is dit een terugval naar de Vierde Republiek of sticht Macron de Zesde? De tijden zijn hoe dan ook historisch.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door Bamigo, kleding gemaakt van bamboe. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 25 procent korting op je eerste bestelling met code BETROUWBAAR25 – ga daarvoor naar Bamigo.comEn we zijn ook heel blij met donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV231 - Geschiedenis als politiek wapen204 - 14 juli 2021: Op weg naar de Franse presidentsverkiezingen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa57 - Alexis de Tocqueville45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk18 - Over Leonardo da Vinci***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:10:59 – Reclame Bamigo en deel 200:42:57 – Deel 301:26:42 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is Prinsjesdag en dan staat die ene grote rede van de koning centraal: de Troonrede. Maar wat is dat voor redevoering? Hoe ontstaat die? En wat zijn eigenlijk

Met de dood van koningin Elizabeth II eindigt een tijdperk. En het karakteristieke van constitutionele monarchieën is dat er dan ook meteen een nieuw tijdperk begint.

Het li